دین به چه درد می خورد؟!

قبل از طرح سؤال «دین به چه درد می‌خورد؟» یک سؤال مهم‌تر و واجب‌تر قابل طرح است. و آن سؤال این است که: تعریف ما از دین چیست؟ وقتی می‌گوییم «دین»، دقیقاً از چه چیزی حرف می‌زنیم؟ ممکن است گفته شود که دین عبارت است از مجموعه بایدها و نبایدها. ممکن است گفته شود که دین عبارت است از نقشه‌ای که در آن خطوط و حدود و مرزهای میان خوب و بد، درست و غلط، واجب و حرام و مکروه و مستحب مشخص شده است. ممکن است گفته شود که دین عبارت است از سپردن تعهد یا تقید به انجام مجموعه‌ای از اعمال عبادی. ممکن است گفته شود که دین عبارت است از مجموعه‌ای از اصول و فروع؛ اصول از قبیل توحید و نبوت و معاد و... و فروع از قبیل نماز و روزه و حج و زکات و... ممکن است گفته شود که دین عبارت است از پایبندی به یک سری از قوانین و مقررات. با یک نگاه جامع‌تر می‌توان گفت که دین همۀ این تعاریف هست و نیست. هست به این معنا که وجودشان را نمی‌توان انکار کرد. و نیست به این معنا که این، همۀ داستان نیست و همۀ داستان این نیست. با هر کدام از این تعاریف می‌توان به وجه و نمایی از دین رسید، ولی این وجه یا نما به یقین همۀ دین نیست. اگر موافق باشید برای دریافت بهتر ماهیّت دین، دست به دامن چند مثال ساده بشوم. مثال‌هایی که هر کدام به تنهایی برای ارائه مفهوم موردنظر ما کافی نیستند، ولی وقتی در کنار یکدیگر قرار بگیرند و دست به دست هم بدهند، ما را به مفهوم نسبتاً درست‌تر و کامل‌تری از ماهیت دین نزدیک می‌کنند...