گاه ناچیزی مرگ

«گاهِ ناچیزیِ مرگ» رمانی تاریخی نوشته محمدحسن علوان،نویسنده اهل عربستان و برنده بوکر عربی 2017 است.
ابوبکر، محمدبن علی، معروف به ابنِ عربی و مشهور به محیی‌الدین، شیخِ اکبر و ابنِ افلاطون، یکی از عارفان نامی جهان اسلام است او یکی از پرحاشیه‌ترین و جنجال‌برانگیزترین صوفیان در تاریخ عرفان و تصوف است و هر دو دسته شیعه وسنی سعی کرده‌اند او را به خود منتسب کنند. او نظرات جالبی درباره عشق، زن و عالم خیال ارد و عشق محوری اش چه در گفتار و چه در کردار او را از همه صوفیان عالم متمایز کرده است.
محمدحسن علوان رمان‌نویس جوان عرب، رمان زندگی ابن عربی را در سال 2017 در تورنتو کانادا نوشت و همان سال هم به‌خاطرش برنده بوکر شد. این کتاب نه تنها یک بیوگرافی کامل بلکه روایتی جذاب و دلربا با زبانی روان و شیرین و داستانی کامل و کم‌نقص است.
کتاب چندین سِفر دارد و ما را یاد کتاب‌های مقدس می‌اندازد. در این اثر با دو روایت اصلی روبه‌رو هستیم. یکی روایت محی الدین عربی از زبان خودش و دیگی روایت دست به دست شدن زندگی‌نامهٔ او یا چه بسا میراث معنوی او که در طی قرون و مراحلی دشوار، از این شهر به آن شهر، از این صوفی به آن خادم و یا سلطان؛ و در نهایت به دست‌ زنی در دوران معاصر می‌رسد. زنی پنجاه ساله که دارد رساله دکتری خود را درباره ابن عربی، در رشته فلسفه می‌نویسد. زنی که با استادش ازدواج کرده و مسلمان شده و از قضا هیچ‌گاه هم عاشق نشده‌است:
«امروز شصت‌وسه ساله شدم. چقدر شصت‌وسه سالگی مهم است! هیچ‌یک از اطرافیانم نمی‌دانند. که دیگر ریشِ من از این سفیدتر نخواهد شد و کمرم بیش از این نخواهد خمید. مثلِ هر روز، صفیه لباس‌های مرا آماده خواهد کرد و صدرالدین برای رفتن به حلقهٔ درس، در پی من خواهد آمد و باز خواهیم گشت و حرف‌هایی ردّوبدل خواهد شد و غذایی خواهیم خورد و مانندِ تمامِ آدمیان، هوایی تنفّس خواهیم کرد. اما من می‌دانم که شصت‌ودو سالگی، برای من چیزِ دیگری است. نه شصت‌ویک سالگی است! نه شصت‌ودوسالگی! شصت‌وسه سالگی، شصت‌وسه سالگی است! نقطه‌ای از عمر که احوال و گفتار و کردارِ انسان، تغییر می‌کند. نقطه‌ای که محبوبم رسول‌اللّه (ص)، پس از ابلاغِ رسالاتش، در آن وفات یافت.»
این رمان تاریخیِ جذاب و لطیف که عشق به خداوند و کائنات در آن موج می‌زند، شما را به سفری سحرانگیز می‌برد که کم از افسانه‌های هزارویک شب نیست. اگر شروع به خواندن کتاب محمدحسن علوان کنید، در کنار شناخت عارفی بزرگ، دنیایی را تجربه می‌کنید که پر از دریچه‌های نو به سوی مفاهیمی مثل عشق، معنویت، پروردگار و زندگی است.