عقلانیت و توسعه یافتگی ایران

کتاب عقلانیت و توسعه یافتگی ایران اثری است در باب تفکر اصولی و پیشرفت سیاسی که دکتر محمود سریع القلم، پژوهشگر عرصه ی سیاست و توسعه، آن را به رشته ی تحریر درآورده است. وی در این کتاب عقاید نسبتا تندی در زمینه ی کلیت اندیشه و ساختارهای سیاسی کشور ابراز داشته و از عدم ثبات سیاسی و نحوه ی تفکر و رفع و رجوع مسائل انتقاد نموده است. سریع القلم معتقد است بحث پیشرفت و توسعه در ایران، بسیار قبل تر از کشورهای همسایه و خاور دور آغاز شده ولی به دلیل تغییرات پی در پی سیاسی و عدم تمرکز اصلاحات راه به جایی نبرده است. به نظر او پیشرفت اجتماعی و سیاسی کشور دستخوش هیجانات منطقه ای می باشد و میل به ثبات در روندهای اجرایی کشور دیده نمی شود و همین قضیه آشفتگی بیشتر و ضررهای مداوم را در پی دارد. نگارنده در این کتاب اظهار می کند که عده ای مدام می خواهند مردم را در جهت عقاید فکری خود قرار بدهند، بدون اینکه آزادی و استقلال عقیده ای در کار باشد. وی این یکسان سازی فکری مردم را امری اشتباه قلمداد کرده و خواهان آموزش تفکر اصولی و انتقادی به جای حرکت در مسیرهای بی شمار عقاید دیگران است.
دکتر سریع القلم این اثر را به چهار بخش کلی و بیست و شش فصل تقسیم کرده که بخش و فصل اول آن مقدمه ی تئوری او را بیان می کند. بخش دوم پایه های نظری پیشرفت و توسعه را در پنج فصل به طور کامل شرح می دهد و بخش سوم که شامل هفت فصل است، مساله ی توسعه یافتگی در جهان سوم را زیر ذره بین برده است. بخش چهارم و نهایی اثر که مفصل ترین بخش کتاب هم هست، در سیزده فصل به شرح توسعه و پیشرفت و سیاست های موجود در این زمینه در کشور ایران می پردازد.